Nowelizacja KSH.

1.     POJĘCIE GRUPY SPÓŁEK

Nowelizacja wprowadza zupełnie nowe pojęcie „interesu grupy spółek”, który oznacza wspólną strategię gospodarczą umożliwiającą spółce dominującej sprawowanie jednolitego kierownictwa nad spółką zależną. Interes grupy spółek jest przy tym odrębnym interesem w porównaniu do interesu poszczególnych spółek zależnych oraz interesu samej spółki dominującej. Prowadząc działalność w ramach grupy spółek należy odpowiednio uwzględnić każdy ze wskazanych interesów.

Do utworzenia grupy spółek niezbędne jest:

1)     dokonanie zmiany umowy spółki zależnej/ statutu spółki zależnej poprzez wskazanie, że spółka należąca do grupy spółek kieruje się wspólną strategią gospodarczą tej grupy (tj. interesem grupy spółek),

2)     ujawnienie uczestnictwa w grupie spółek w rejestrze przedsiębiorców KRS spółki dominującej oraz spółki zależnej,

3)     posługiwanie się oznaczeniem potwierdzającym udział w grupie spółek na tzw. firmówkach stosowanych przez spółkę dominującą i zależną.

Kluczowy jest sposób, w jaki interes grupy spółek i wspólna strategia gospodarcza zostaną zdefiniowane. W stopniu ogólnym pojęcia te musi wyjaśniać umowa spółki/ statut spółki dominującej – takie ogólnodostępne dokumenty mogą być analizowane np. przez kontrahentów. Szczegółowe aspekty powinny jednak być wskazane w dokumentach korporacyjnych, np. uchwale zarządu. Będą stanowiły wskazówkę dla innych spółek w ramach grupy.

2.     WYDAWANIE SPÓŁCE ZALEŻNEJ WIĄŻĄCYCH POLECEŃ PRZEZ SPÓŁKĘ DOMINUJĄCĄ

Intencją zmian jest sformalizowanie często występującego w praktyce mechanizmu pozaprawnego instruowania członków zarządów spółek zależnych co do wybranych aspektów działalności, w tym również decyzji handlowych. Obecnie ryzyko realizacji takiej instrukcji i jej ewentualnych skutków dla spółki spoczywa wyłącznie na członkach zarządu spółki zależnej, którzy co do zasady nie mogą uwolnić się od odpowiedzialności w przypadku negatywnych skutków dla spółki zależnej.

W zależności od tego, jakie są powiązania między spółką dominującą i zależną możliwe jest wydawanie wiążących poleceń tej ostatniej:

a)     jednoosobowa spółka zależna:

‒     nie może odmówić wykonania polecenia spółki dominującej,

‒     spółka dominująca odpowiada wobec spółki zależnej należącej do grupy spółek za szkodę spółki zależnej, jeżeli wykonanie wiążącego polecenia doprowadziło do niewypłacalności spółki zależnej,

b)     spółka zależna, w której spółka dominująca ma (pośrednio lub bezpośrednio) 75% kapitału zakładowego:

‒     może odmówić wykonania polecenia, jeśli wykonanie polecenia doprowadzi do niewypłacalności spółki zależnej albo do zagrożenia niewypłacalnością,

c)     pozostałe spółki zależne:

‒     odmawiają wykonania polecenia, jeżeli:

i)       istnieje uzasadniona obawa, że polecenie jest sprzeczne z interesem spółki zależnej i 

ii)      istnieje uzasadniona obawa, że wykonanie polecenia wyrządzi szkodę spółce zależnej, która w okresie 2 lat nie zostanie naprawiona oraz

iii)    ww. okoliczności stanowią zagrożenie dla dalszej egzystencji spółki zależnej.

3.     BUSINESS JUDGEMENT RULE

Jeżeli na skutek wykonania wiążącego polecenia spółka zależna poniosła stratę (np. zawarła niekorzystny kontrakt i nie otrzymała za niego zapłaty mimo zainwestowania środków), to generalną zasadą w przypadku grupy spółek jest ponoszenie odpowiedzialności przez spółkę dominującą czyli tę, która polecenie wydała.

Spółka dominująca może jednak uchylić się od odpowiedzialności, jeśli nie ponosi winy czyli działała w granicach uzasadnionego ryzyka gospodarczego (w tym na podstawie informacji, analiz i opinii, które powinny być w danych okolicznościach uwzględnione przy dokonywaniu starannej oceny). Nowelizacja dopuszcza zatem sytuację, kiedy wydając polecenie spółka dominująca podejmuje zwykłe ryzyko biznesowe towarzyszące prowadzeniu działalności gospodarczej.

4.     INNE RODZAJE ODPOWIEDZIALNOŚCI SPÓŁKI DOMINUJĄCEJ

Nowelizacja przewiduje, że spółka dominująca dodatkowo ponosi odpowiedzialność za:

1)     obniżenie wartości udziału/ akcji wspólnika/ akcjonariusza mniejszościowego (w niektórych przypadkach),

2)     wobec wierzyciela spółki zależnej, jeżeli egzekucja przeciwko spółce zależnej okaże się bezskuteczna a szkoda powstała w następstwie wykonania przez spółkę zależną wiążącego polecenia spółki dominującej.

Jeśli mają Państwo pytania dotyczące projektowanej nowelizacji zapraszamy do kontaktu z radcą prawnym dr Anną Dyląg a.dylag@gfkk.pl