x



NOWELIZACJA USTAWY ANTYNIKOTYNOWEJ

Niniejsze Memorandum ma na celu zwrócenie uwagi na najważniejsze zmiany związane z nowelizacją Ustawy o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych z dnia 9 listopada 1995 roku (Dz. U. z 1996 r., Nr 10, poz. 55 z późn. zm.) (dalej jako „Ustawa” lub „Ustawa antynikotynowa”) wprowadzonych przez Ustawę z dnia 8 kwietnia 2010 roku o zmianie ustawy o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych oraz ustawy o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (Dz. U. z 2010r., Nr 81, poz. 529) (dalej jako: „Nowelizacja”).
Niniejsze Memorandum zawiera jedynie ogólne informacje dotyczące zmian w Ustawie i nie stanowi porady prawnej. W razie dalszych wątpliwości związanych z tematem niniejszego Memorandum, uprzejmie prosimy o skierowanie do nas pytań.

1. INFORMACJE OGÓLNE

1.1. Znaczenie

W swoim znowelizowanym brzmieniu Ustawa antynikotynowa wprowadza między innymi nowe definicje wyrobów tytoniowych, zakazuje ich reklamy i promocji oraz, co najważniejsze, wprowadza daleko idące zmiany dotyczące zakazu palenia w miejscach publicznych.

1.2.  Nowelizacja Ustawy antynikotynowej.

Nowelizacja z dnia 8 kwietnia 2010 roku weszła w życie po upływie 6 miesięcy od dnia jej ogłoszenia, tj. z dniem 15 listopada 2010 roku, za wyjątkiem jednego przepisu dotyczącego opakowań wyrobów tytoniowych (art. 1 pkt. 6 Nowelizacji), który wejdzie w życie dnia 15 maja 2012 roku.


2. ZMIANY WPROWADZONE PRZEZ NOWELIZACJĘ – SZCZEGÓŁOWE OMÓWIENIE

2.1. Zmiany definicji w art. 2 Ustawy antynikotynowej.

Jedną ze zmian wprowadzonych Nowelizacją jest doprecyzowanie i rozszerzenie definicji wyrobów tytoniowych. Od dnia 15 listopada 2010 roku przez wyroby tytoniowe należy rozumieć:   
„wszelkie wyprodukowane z tytoniu wyroby, takie jak papierosy, cygara, cygaretki, tytoń fajkowy, machorka i inne, zawierające tytoń lub jego składniki, z wyłączeniem produktów leczniczych zawierających nikotynę.”

Ważnym punktem nowelizacji jest  dodanie definicji „palarni”, o czym będzie mowa w punkcie 2.3 poniżej.


2.2. Ograniczenie miejsc palenia wyrobów tytoniowych wynikające z art. 5 Ustawy

Artykuł 5 ust. 1 Ustawy otrzymał brzmienie:

"1. Zabrania się palenia wyrobów tytoniowych, z zastrzeżeniem art. 5a:
1) na terenie zakładów opieki zdrowotnej i w pomieszczeniach innych obiektów, w których są udzielane świadczenia zdrowotne,
2) na terenie jednostek organizacyjnych systemu oświaty, o których mowa w przepisach o systemie oświaty, oraz jednostek organizacyjnych pomocy społecznej, o których mowa w przepisach o pomocy społecznej,
3) na terenie uczelni,
4) w pomieszczeniach zakładów pracy innych niż wymienione w pkt. 1 i 2,
5) w pomieszczeniach obiektów kultury i wypoczynku do użytku publicznego,
6) w lokalach gastronomiczno-rozrywkowych,
7) w środkach pasażerskiego transportu publicznego oraz w obiektach służących obsłudze podróżnych,
8) na przystankach komunikacji publicznej,
9) w pomieszczeniach obiektów sportowych,
 10) w ogólnodostępnych miejscach przeznaczonych do zabaw dzieci,
11) w innych pomieszczeniach dostępnych do użytku publicznego."

Wskazane powyżej miejsca są tymi, gdzie bezwzględnie nie można palić (w zastrzeżeniem art. 5a Ustawy antynikotynowej). Co istotne, osoby, które palą wyroby tytoniowe w miejscach objętych zakazami wyrażonymi w art. 5 są zagrożone karą grzywny w wysokości do 500 złotych.

Nowelizacja nałożyła na właścicieli, zarządzających obiektem lub środkiem transportu, w którym obowiązuje zakaz palenia wyrobów tytoniowych nowy obowiązek. Podmioty te są zobowiązane do umieszczenia  w widocznych miejscach odpowiednich oznaczeń słownych i graficznych informujących o zakazie palenia wyrobów tytoniowych na danym terenie lub środku transportu. Oznaczenia te Nowelizacja definiuje jako "informacja o zakazie palenia tytoniu". Właściciel, zarządzający obiektem lub środkiem transportu, który nie umieszcza informacji o zakazie palenia tytoniu podlega karze grzywny do 2.000 zł.


Do nakładania grzywien w drodze mandatu karnego uprawnieni są policjanci oraz inspektorzy Państwowej Inspekcji Sanitarnej, a od dnia 19 listopada br. również strażnicy straży gminnych (miejskich).  Orzekanie następuje w trybie przepisów o postępowanie w sprawach o wykroczenia.

Warto podkreślić, iż art. 5 ust. 4 Ustawy antynikotynowej przyznaje radom gmin uprawnienie do ustalenia, w drodze uchwały, dla terenu gminy, stref wolnych od dymu tytoniowego. Mogą to być inne niż wymienione w art. 5 ust. 1 miejsca przeznaczone do użytku publicznego, w których zakazane jest palenie wyrobów tytoniowych.

2.3. Możliwość utworzenia palarni

Dodany artykuł 5a Ustawy antynikotynowej określa miejsca, w których właściciel lub zarządzający może utworzyć palarnię.
Art. 5a ust. 1 
„Właściciel lub zarządzający może wyłączyć spod zakazu określonego w art. 5 indywidualne pokoje w obiektach służących celom mieszkalnym.”

Art. 5a ust. 3

„Właściciel lub zarządzający może wyznaczyć palarnię:
1)   w domach pomocy społecznej lub domach spokojnej starości,
2)   w hotelach,
3)   w obiektach służących obsłudze podróżnych,
4)   na terenie uczelni,
5)   w pomieszczeniach zakładów pracy,
6)   w lokalach gastronomiczno-rozrywkowych.”

Art. 5a ust. 4

„Właściciel lub zarządzający lokalem gastronomiczno-rozrywkowym z co najmniej dwoma pomieszczeniami przeznaczonymi do konsumpcji, może wyłączyć spod zakazu określonego w art. 5, zamknięte pomieszczenie konsumpcyjne, wyposażone w wentylację zapewniającą, aby dym tytoniowy nie przenikał do innych pomieszczeń.”

Należy wskazać, iż dotychczas przyjmowało się, że w zakładach pracy zatrudniających więcej niż 20 osób pracodawca zobowiązany był utworzyć palarnię (tak wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 4 kwietnia 2007 r. o sygn. I OSK 829/06), teraz właściciel lub zarządzający danym obiektem, w miejscach wskazanych w art. 5a ust. 3 może utworzyć palarnię, nie jest jednak do tego zobowiązany.

Zgodnie z art. 2 pkt. 9 przez palarnię należy rozumieć:
 
„wyodrębnione konstrukcyjnie od innych pomieszczeń i ciągów komunikacyjnych pomieszczenie, odpowiednio oznaczone, służące wyłącznie do palenia wyrobów tytoniowych zaopatrzone w wywiewną wentylację mechaniczną lub system filtracyjny w taki sposób, aby dym tytoniowy nie przenikał do innych pomieszczeń.”

3. PODSUMOWANIE

Nowelizacja Ustawy Antynikotynowej wprowadza wiele istotnych zmian, z których najważniejsze dotyczą zakazu palenia w miejscach publicznych oraz możliwości nakładania grzywien za nieprzestrzeganie tego zakazu.

Zwracamy Państwa szczególną uwagę na konieczność umieszczenia w miejscach, o których mowa w art. 5 informacji o zakazie palenia tytoniu, gdyż nieprzestrzeganie tego obowiązku od dnia wejścia w życie Nowelizacji może spowodować nałożenie kary grzywny w wysokości do 2000 zł.

W razie jakichkolwiek pytań dotyczących kwestii związanych z niniejszym memorandum, uprzejmie prosimy o kontakt.