ROZWIĄZYWANIE UMÓW O PRACĘ ZAWARTYCH NA CZAS OKREŚLONY - NAJNOWSZE ORZECZNICTWO
Jednym z najczęściej stosowanych przez pracodawców rodzajów umów o pracę, obok umowy na czas nieokreślony, jest umowa na czas określony. Jej specyfika polega na tym, że jest zawarta na ściśle określony w tej umowie czas i co do zasady nie jest możliwe jej rozwiązanie przed upływem ustalonego okresu.
Art.
33 Kodeksu pracy wprowadza wyjątek od powyższej zasady. Zgodnie z tym
przepisem umowa o pracę na czas określony może zostać wypowiedziana w przypadku, kiedy umowa została zawarta na czas określony dłuższy niż 6 miesięcy a dodatkowo bezpośrednio w umowie zawarto klauzulę
dopuszczającą takie wcześniejsze wypowiedzenie umowy.
Na
tym tle powstaje pytanie, jaki skutek ma wypowiedzenie złożone
pracodawcy przez pracownika w sytuacji, gdy umowa o pracę zawarta na
czas określony nie przewiduje możliwości jej rozwiązania za
wypowiedzeniem?
Na
tle literalnego brzmienia przepisów wydawało się, że w przypadku, kiedy
umowa o pracę na czas określony nie przewiduje możliwości jej
wcześniejszego rozwiązania, to żadna ze stron, tj. ani pracodawca, ani
pracownik, umowy wypowiedzieć nie może.
W uchwale z dnia 14 lutego 2012 r. (III PZP 5/11) Sąd Najwyższy
dopuścił jednak możliwość złożenia przez pracownika oświadczenia o wypowiedzeniu umowy o pracę na czas określony również w sytuacji, kiedy
umowa nie zawierała klauzuli dopuszczającej wcześniejsze rozwiązanie.
Wedle Sądu Najwyższego w takim przypadku należy uznać, że umowa została
przez pracownika rozwiązana w trybie art. 55 Kodeksu pracy czyli bez
zachowania okresu wypowiedzenia.
Pracodawca
jest uprawniony do dochodzenia odszkodowania z art. 611 Kodeksu pracy,
jednakże uprawnienie to ograniczone jest wyłącznie do sytuacji, kiedy
rozwiązanie umowy przez pracownika jest nieuzasadnione
(nie
obejmuje zatem ewentualnego uchybienia przepisom co do trybu
wypowiedzenia, jak ma to miejsce w przypadku odpowiednich roszczeń ze
strony pracownika).
W
konsekwencji, pracodawca zobowiązany jest wpisać do wydawanego
świadectwa pracy, iż umowa o pracę uległa rozwiązaniu przez pracownika
bez wypowiedzenia.
Skutkiem
powyższego rozwiązania jest możliwość skutecznego rozwiązania umowy o pracę zawartej na czas określony przez pracownika nawet w sytuacji,
kiedy umowa o pracę nie dopuszczała takiej możliwości. Dla porządku
należy wskazać, iż we wcześniejszych orzeczeniach Sąd Najwyższy dopuścił
analogiczną możliwość w przypadku rozwiązania umowy o pracę na czas
określony z naruszeniem art. 33 Kodeksu pracy przez pracodawcę (wyrok SN
z 20 maja 1998 r., I PKN 126/980). Jak wskazano jednak wyżej, możliwość
dochodzenia w tym przypadku odszkodowania przez pracownika jest
zdecydowanie szersza niż w sytuacji odwrotnej.
Omówione
wyżej stanowisko Sądu Najwyższego poddaje w wątpliwość skuteczność i celowość art. 33 Kodeksu pracy. Niezależnie bowiem od tego czy strony
przewidziały klauzulę dopuszczającą wcześniejsze wypowiedzenie umowy na
czas określony, czy nie, umowa może być skutecznie rozwiązania przez
każdą ze stron. Jedyną kwestią sporną pozostaną zatem ewentualne
roszczenia odszkodowawcze.
W przypadku jakichkolwiek dalszych pytań uprzejmie prosimy o kontakt.