ZMIANY W USTAWIE PRAWO ZAMÓWIEŃ PUBLICZNYCH
Z dniem 01 stycznia 2013 r. weszła w życie ustawa z dnia 23 listopada 2012 r. Prawo pocztowe, która art. 160 zmienia ustawę z dnia 29 stycznia 2004 r. (t. jedn. Dz. U. z 2010 r., Nr 113, poz. 759 z późn. zm.) Prawo zamówień publicznych („Ustawa pzp”).
Ponadto,
w wyniku uchwalenia Ustawy z dnia 12 października 2012 r. o zmianie
ustawy – Prawo zamówień publicznych oraz ustawy o koncesji na roboty
budowlane lub usług, z dniem 20 lutego 2013 r. weszły w życie kolejne
zmiany Ustawy pzp.
Poniżej przedstawiamy najistotniejsze zmiany wprowadzone do Ustawy pzp powyżej wskazanymi nowelizacjami.
I. Zmiany wprowadzone w wyniku uchwalenia ustawy prawo pocztowe obowiązujące
od dnia 1 stycznia 2013 r.
Ustawa z dnia z dnia 23 listopada 2012 r. Prawo pocztowe wprowadziła do Ustawy pzp dwie zmiany:
1.
uchylono lit. d w art. 67 ust. 3 pkt 1 - na skutek likwidacji
instytucji zastrzeżonych usług pocztowych, w Ustawie pzp uchylono
wyłączenie obowiązku zawiadamiania Prezesa Urzędu o fakcie wszczęcia
postępowania w trybie zamówienia z wolnej ręki dla zamówień o wartościach równych lub wyższych od tzw. progów unijnych.
2.
zmieniono brzmienie art. 198b ust. 2 – na skutek likwidacji
instytucji operatora publicznego, Ustawa pzp w zmienionym brzmieniu
posługuje się pojęciem operatora wyznaczonego
II. Zmiany wprowadzone w wyniku uchwalenia ustawy o zmianie ustawy – Prawo
zamówień publicznych oraz ustawy o koncesji na roboty budowlane lub usług
obowiązujące od dnia 20 lutego 2013 r.
W
dniu 19 listopada 2012 r. w Dzienniku Ustaw Rzeczpospolitej Polskiej
(Pozycja 1271) została opublikowana ustawa z dnia 12 października 2012
r. o zmianie ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień
publicznych oraz ustawy o koncesji na roboty budowlane lub usługi.
Nowelizacja
ustawy Prawo zamówień publicznych służy wdrożeniu do polskiego prawa
postanowień dyrektywy obronnej 2009/81/WE, koordynującej procedury
udzielania zamówień w dziedzinach obronności i bezpieczeństwa oraz
niektórych postanowień dyrektywy klasycznej 2004/18/WE, dyrektywy
sektorowej 2004/17/WE i orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii
Europejskiej.
Do najważniejszych zmian w Ustawie pzp, wprowadzonych Ustawą z dnia 12 października 2012 r. zaliczyć w naszej ocenie należy:
1. Zmianę treści art. 2 Ustawy, zawierającego definicje ustawowe.
W zakresie zmiany art. 2 Ustawy istotnym jest dodanie definicji obiektu
budowlanego w pkt 5d), zmiana definicji robót budowlanych (pkt 8), dodanie
pojęcia i definicji sprzętu wojskowego oraz sytuacji kryzysowej, a także zmiana
definicji usług.
2. Zmianę przepisów dotyczących wykazu usług o charakterze priorytetowym
i niepriorytetowym oraz wprowadzenie obowiązku określenia przez Prezesa Rady
Ministrów wykazu robót budowlanych z uwzględnieniem postanowień Dyrektyw
wskazanych w Ustawie pzp (art. 2b oraz art. 2c).
Na podstawie dodanych do Ustawy pzp przepisów art. 2b oraz 2c Prezes Rady Ministrów miał określić odpowiednio:
i. wykaz usług o charakterze priorytetowym i niepriorytetowym, z uwzględnieniem
postanowień dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/81/WE z dnia 13
lipca 2009 r. w sprawie koordynacji procedur udzielania niektórych zamówień na
roboty budowlane, dostawy i usługi przez instytucje lub podmioty zamawiające
w dziedzinach obronności i bezpieczeństwa i zmieniającej dyrektywy 2004/17/WE
i 2004/18/WE oraz
ii. wykaz robót budowlanych, z uwzględnieniem postanowień dyrektywy 2004/18/WE
Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 31 marca 2004 r. w sprawie koordynacji
procedur udzielania zamówień publicznych na roboty budowlane, dostawy i usługi
oraz dyrektywy 2004/17/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 31 marca
2004 r. koordynującej procedury udzielania zamówień przez podmioty działające
w sektorach gospodarki wodnej, energetyki, transportu i usług pocztowych.
W wykonaniu przywołanych powyżej przepisów art. 2b oraz 2c zostały wydane i opublikowane następujące Rozporządzenia:
i. Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 03 grudnia 2012 r. w sprawie
wykazu usług o charakterze priorytetowym i niepriorytetowym w dziedzinach
obronności i bezpieczeństwa.
ii. Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 03 grudnia 2012 r. w sprawie
wykazu robót budowlanych.
Oba wymienione powyżej rozporządzenia wchodzą w życie dnia 20 lutego 2013 r.
3. Poszerzenie katalogu zamówień, do udzielania których nie stosuje się Ustawy.
W
treści art. 4 dodano punkt 5b), zgodnie z którym Ustawy nie stosuje się
do zamówień, dotyczących produkcji lub handlu bronią, amunicją lub
materiałami wojennymi, o których mowa w art. 346 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, jeżeli wymaga
tego podstawowy interes bezpieczeństwa państwa, a udzielenie zamówienia
bez zastosowania ustawy nie wpłynie negatywnie na warunki konkurencji na
rynku wewnętrznym w odniesieniu do produktów, które nie są przeznaczone
wyłącznie do celów wojskowych.
Zmieniono
również brzmienie punktu 5 w art. 4, zgodnie z którym Ustawy pzp nie
stosuje się do zamówień, którym nadano klauzulę „tajne” lub „ściśle
tajne” zgodnie z przepisami o ochronie informacji niejawnych, lub jeżeli
wymaga tego istotny interes bezpieczeństwa państwa lub ochrona
bezpieczeństwa publicznego
Równocześnie,
dodany został art. 4b wprowadzający wyłączenia dotyczące stosowania
Ustawy pzp w zakresie tzw. zamówień w dziedzinach obronności i bezpieczeństwa (regulowane przez przepisy nowododanego Rozdziału 4a
Ustawy pzp).
4. Zmiana w zakresie art. 22 Ustawy pzp
Brzmienie art. 22 Ustawy pzp zostało zmienione poprzez dodanie w nim ust. 5, zgodnie z którym:
„Warunki,
o których mowa w ust. 1, oraz opis sposobu dokonania oceny ich
spełniania mają na celu zweryfikowanie zdolności wykonawcy do należytego
wykonania udzielanego zamówienia. W postępowaniu w sprawie udzielenia
zamówienia, którego przedmiot stanowią dostawy wymagające wykonania prac
dotyczących rozmieszczenia lub instalacji, usługi lub roboty budowlane,
zamawiający może oceniać zdolność wykonawcy do należytego wykonania
zamówienia w szczególności w odniesieniu do jego rzetelności,
kwalifikacji, efektywności i doświadczenia.”
5. Zmiana podstaw do wykluczenia wykonawców z postępowania o udzielenie zamówienia publicznego
Nowelizacja
Ustawy pzp z dnia 12 października 2012 r. wprowadziła również istotne
zmiany w art. 24, który wskazuje przesłanki wykluczenia wykonawcy z postępowania o udzielenie zamówienia publicznego. Zmieniony został ust. 1 pkt 1 przedmiotowego przepisu, który po wejściu w życie 20 lutego 2013
r. brzmiał będzie:
„wykonawców,
którzy wyrządzili szkodę, nie wykonując zamówienia lub wykonując je
nienależycie, lub zostali zobowiązani do zapłaty kary umownej, jeżeli
szkoda ta lub obowiązek zapłaty kary umownej wynosiły nie mniej niż 5%
wartości realizowanego zamówienia i zostały stwierdzone orzeczeniem
sądu, które uprawomocniło się w okresie 3 lat przed wszczęciem
postępowania”.
Zgodnie
z uzasadnieniem do Projektu ustawy o zmianie ustawy Prawo zamówień
publicznych oraz ustawy o koncesji na roboty budowlane lub usług: „Celem
modyfikacji przesłanki wykluczenia wykonawcy, określonej przepisem art.
24 ust. 1 pkt 1, […] jest zapewnienie, aby sankcja wykluczenia z postępowań o udzielenie zamówienia była proporcjonalna w stosunku do
popełnionego przez danego wykonawcę deliktu, w szczególności by nie
podlegali wykluczeniu wykonawcy, którzy w sposób nieistotny uchybili
zobowiązaniom umownym.”
Znowelizowano
także brzmienie art. 24 ust. 2 pkt 1, poprzez wyłączenie spośród grona
wykonawców dotychczas podlegających wykluczeniu na podstawie tego
przepisu podmiotów wykonujących czynności podczas dialogu technicznego.
Równocześnie
wprowadzono nowy pkt 5) w art. 24 ust. 2, zgodnie z którym z postępowania o udzielenie zamówienia publicznego wyklucza się także
wykonawców, którzy należąc do tej samej grupy kapitałowej, w rozumieniu
ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów
(Dz. U. Nr 50, poz. 331, z późn. zm.3)), złożyli odrębne oferty lub
wnioski o dopuszczenie do udziału w tym samym postępowaniu, chyba że
wykażą, że istniejące między nimi powiązania nie prowadzą do zachwiania
uczciwej konkurencji pomiędzy wykonawcami w postępowaniu o udzielenie
zamówienia.
Celem
wprowadzonej zmiany zgodnie z uzasadnieniem do Projektu jest
„ustanowienie jednoznacznej regulacji sankcjonującej niedopuszczalne
zachowania dotyczące naruszenia zasady uczciwej konkurencji przy
ubieganiu się o zamówienie publiczne”.
6. Nowy art. 24b oraz nowe brzmienie art. 26
Wprowadzenie
zapisów art. 24b oraz dodanie w art. 26 nowego ust. 2d. jest
konsekwencją dodania omawianego powyżej art. 24 ust. 2 pkt 5).
Zgodnie z art. 24b:
„Art.
24b. 1. Zamawiający zwraca się do wykonawcy o udzielenie w określonym
terminie wyjaśnień dotyczących powiązań, o których mowa w art. 24 ust. 2 pkt 5, istniejących między przedsiębiorcami, w celu ustalenia, czy
zachodzą przesłanki wykluczenia wykonawcy.
2.
Zamawiający, oceniając wyjaśnienia, bierze pod uwagę obiektywne
czynniki, w szczególności wpływ powiązań, o których mowa w art. 24 ust. 2 pkt 5, istniejących między przedsiębiorcami, na ich zachowania w postępowaniu oraz przestrzeganie zasady uczciwej konkurencji.
3.
Zamawiający wyklucza z postępowania o udzielenie zamówienia wykonawcę,
który nie złożył wyjaśnień, oraz wykonawcę, który nie złożył listy, o której mowa w art. 26 ust. 2d.”
Natomiast
art. 26 ust. 2d nakłada na wykonawców obowiązek złożenia wraz z ofertą
lub wnioskiem o dopuszczenie do udziału w postępowaniu listy podmiotów
należących do tej samej grupy kapitałowej, o której mowa w art. 24 ust. 2 pkt 5, albo informacji o tym, że nie wykonawca należy do grupy
kapitałowej. Przepisy art. 26 ust. 3 i 4 stosuje się, co oznacza, iż
zamawiający będzie zobowiązany wezwać wykonawcę do uzupełnienia
brakujących albo zawierających błędy list lub oświadczeń, o których mowa
w art. 26 ust. 2d. Będzie także na mocy art. 26 ust. 4 zobowiązany
wezwać do złożenia wyjaśnień w przedmiocie omawianych list lub
oświadczeń.
7. Dialog techniczny
Zgodnie
z nowododanym art. 31a, zamawiający przed wszczęciem postępowania o udzielenie zamówienia, może przeprowadzić dialog techniczny, zwracając
się o doradztwo lub udzielnie informacji w zakresie niezbędnym do
przygotowania opisu przedmiotu zamówienia, specyfikacji istotnych
warunków zamówienia lub określenia warunków umowy.
Dialog
techniczny zamawiający prowadzi w sposób zapewniający zachowanie
uczciwej konkurencji oraz równe traktowanie potencjalnych wykonawców i oferowanych przez nich rozwiązań.
Zamawiający
zamieszcza informację o zamiarze przeprowadzenia dialogu technicznego
oraz jego przedmiocie na swojej stronie internetowej. W ogłoszeniu o zamówieniu, którego dotyczył dialog techniczny, zamawiający zamieszcza
informację o zastosowaniu dialogu technicznego (art. 31b i art. 31c).
8. Zmiany dotyczące przetargu ograniczonego, negocjacji z ogłoszeniem oraz
dialogu konkurencyjnego
Zgodnie
ze znowelizowanym brzmieniem art. 48, w ogłoszeniu o zamówieniu w postępowaniu o udzielenie zamówienia prowadzonym w trybie przetargu
ograniczonego zamawiający zamieszcza opis obiektywnego i niedyskryminacyjnego sposobu dokonywania wyboru wykonawców, którzy
zostaną zaproszeni do składania ofert, gdy liczba wykonawców
spełniających warunki udziału w postępowaniu będzie większa niż
określona w ogłoszeniu o zamówieniu. Dotychczas należało umieścić liczbę
wykonawców, którzy zostaną zaproszeni do składania ofert po
przeprowadzeniu pierwszej fazy postępowania.
Z
wyżej opisaną zmiana powiązana jest ściśle ze zmianą w art. 51 ust. 2. W poprzednio obowiązującym stanie prawnym, jeżeli liczba wykonawców,
którzy spełniali warunki udziału w postępowaniu, była większa niż
określona w ogłoszeniu zamówieniu, zamawiający zapraszał do składania
ofert wykonawców, którzy otrzymali najwyższe oceny spełniania tych
warunków - w liczbie określonej w ogłoszeniu. Po zmianie, jeżeli liczba
wykonawców, którzy spełniają warunki udziału w postępowaniu, będzie
większa niż określona w ogłoszeniu zamówieniu zamawiający zaprosi do
składania ofert wykonawców wyłonionych w sposób obiektywny i niedyskryminacyjny.
Podobną zmianę wprowadzono w zakresie negocjacji z ogłoszeniem oraz dialogu konkurencyjnego – w art. 57 ust. 3 oraz. 60d ust. 3.
9. Nowe przepisy dotyczące zamówień w dziedzinach obronności i bezpieczeństwa
Nowelizacja
z 12 października 2012 r. wprowadziła na grunt Ustawy pzp przepisy
dotyczące udzielania zamówień w dziedzinach obronności i bezpieczeństwa –
art. 131a-131w. Zmiany miały na celu implementowanie do polskiego
systemu prawnego dyrektywy nr 2009/81/WE Parlamentu Europejskiego i Rady
z dnia 13 lipca 2009 r. w sprawie koordynacji procedur udzielania
niektórych zamówień na roboty budowlane, dostawy i usługi przez
instytucje lub podmioty zamawiające w dziedzinach obronności i bezpieczeństwa (Dz. Urz. UE L 216 z 20.08.2009 r. str. 76), zwana dalej
„dyrektywą obronną”.
Przepisy
wskazują krąg podmiotów obowiązanych do stosowania przepisów Działu
III, Rozdziału 4a Ustawy pzp w zakresie zamówień w dziedzinach
obronności i bezpieczeństwa. Są nimi zamawiający wymienieni w art. 3 ust. 1 pkt 1 – 4 Ustawy pzp.
Zakres
przedmiotowy stosowania przepisów odnoszących się do zamówień w dziedzinach obronności i bezpieczeństwa określony został w art. 131a
ust. 1 Ustawy pzp.
Zgodnie
z ww. przepisem Ustawa pzp będzie miała zastosowanie do zamówień na
dostawy, usługi lub roboty budowlane dokonywanych przez zamawiających,
określonych w art. 3 ust. 1 pkt 1 – 4 Ustawy pzp, o ile zamówienia te
będą udzielane w dziedzinach obronności i bezpieczeństwa, a których
przedmiotem będą:
1. dostawy sprzętu wojskowego, w tym wszelkich jego części, komponentów lub
podzespołów;
2. dostawy newralgicznego sprzętu, w tym wszelkich jego części, komponentów lub
podzespołów;
3. roboty budowlane, dostawy i usługi bezpośrednio związane ze sprzętem, o którym
mowa w pkt. 1 i 2, i wszystkimi jego częściami, komponentami i podzespołami
związanymi z cyklem życia tego produktu;
4. roboty budowlane i usługi do szczególnych celów wojskowych lub newralgiczne
roboty budowlane lub usługi.
Ustawa
pzp znajdzie zastosowanie do wskazanego powyżej katalogu zamówień, pod
warunkiem, że wartość zamówienia jest równa lub wyższa niż równowartość
400 000 euro. Zamówienia, których przedmiotem będą roboty budowlane w dziedzinach obronności i bezpieczeństwa, udzielane będą według ogólnych
zasad udzielania zamówień publicznych, co oznacza, że progiem stosowania
Ustawy pzp do tego rodzaju zamówień jest równowartość kwoty 14 000
euro.
Zakres
niniejszej informacji nie pozwala na szczegółowe omówienie wszelkich
zmian związanych z kwestią wprowadzenia do Ustawy pzp nowych przepisów, w tym w szczególności dotyczących udzielania zamówień w dziedzinach
obronności i bezpieczeństwa, dlatego też w razie jakichkolwiek pytań lub
wątpliwości, uprzejmie prosimy o kontakt.